Stofnmæling hrygningarþorsks með þorskanetum (SMN) 2023 – framkvæmd og helstu niðurstöður / Gillnet survey of spawning cod in Icelandic waters (SMN) 2023 – implementation and main results HV 2023-20

Ágrip

Valur Bogason, Jón Sólmundsson, Höskuldur Björnsson, Anna Ragnheiður Grétarsdóttir, Ásgeir Gunnarsson, Hlynur Pétursson, Ingibjörg G. Jónsdóttir, Magnús Thorlacius, Svandís Eva Aradóttir. Stofnmæling hrygningarþorsks með þorskanetum (SMN) 2023 – framkvæmd og helstu niðurstöður. HV2023-20

Farið er yfir framkvæmd og helstu niðurstöður stofnmælingar hrygningarþorsks með þorskanetum (SMN, netarall) sem fór fram í 28. sinn dagana 28. mars til 22. apríl 2023.

Stofnvísitala hrygningarþorsks við Ísland er há í ár eins og hún hefur verðið síðastliðin 13 ár, en er heldur lægri en í fyrra. Lækkun stofnvísitölu frá síðasta ári má að mestu rekja til þess að minna fékkst í Fjörunni og á Selvogsbanka, en minni breytingar eru á öðrum svæðum. Þorskur 7-9 ára er algengastur í netaralli, og mest var af 8 ára þorski (árgangur 2015).

Ástand þorsks (hér metið sem slægð þyngd og þyngd lifrar miðað við lengd) er um eða undir meðaltali tímabilsins 1996-2023. Talsverður breytileiki er þó á ástandi á milli svæða, aldurshópa og lengdarflokka. Verulegar breytingar hafa orðið á meðalþyngd þorsks eftir aldri á rannsóknar­tímanum. Meðalþyngd fór að hækka árið 2010 við vestanvert landið og við Norðurland, en hefur lækkað aftur síðustu ár. Meðalþyngd þorsks eftir aldri við Suðausturland var há í upphafi rannsóknartímans, fór síðan lækkandi en hefur hækkað aftur. Kynþroskahlutfall eftir aldri breytist lítið hjá algengustu aldurshópum milli ára.

Stofnvísitala ufsa í netaralli hefur verið há flest ár frá árinu 2016 og er svipuð í ár ef undanskilið er hámarkið árið 2019. Í ár eru tiltölulegar litlar breytingar á stofnvísitölu ufsa frá fyrra ári, en hún hækkar aðeins í Faxaflóa, Fjörunni og við Suðausturland. Mest fæst af 7-11 ára ufsa í netaralli.

Af breytingum á stofnvísitölum annarra fisktegunda í netaralli má helst nefna að vísitala ýsu hefur verið há síðustu sjö ár. Vísitölur löngu,keilu og steinbíts eru hærri en undanfarin ár. Vísitölur skarkola og skrápflúru eru þær hæstu frá upphafi en vísitala hrognkelsis lækkar áfram frá hámarki árið 2021.

Í skýrslunni eru sýndar lífmassavísitölur helstu fisktegunda er fást í netaralli, ásamt útbreiðslu háffiska, krabba, sjófugla og sjávarspendýra. Einnig er fjallað um merkingar á hrygningarþorski sem fram hafa farið í netaralli síðustu fjögur ár og gerð grein fyrir niðurstöðum merkinganna.

Abstract

Valur Bogason, Jón Sólmundsson, Höskuldur Björnsson, Anna Ragnheiður Grétarsdóttir, Ásgeir Gunnarsson, Hlynur Pétursson, Ingibjörg G. Jónsdóttir, Magnús Thorlacius, Svandís Eva Aradóttir. Gillnet survey of spawning cod in Icelandic waters (SMN) 2023 – implementation and main results. HV‐2023-20

This report describes the implementation and main results of the gillnet survey of spawning cod in Icelandic waters (SMN) carried out for the 28^th time between 28 March and 22 April 2023.

The biomass index of spawning cod in Iceland is high this year, as it has been for the last 13 years, but is slightly lower than last year. The decrease in the biomass index from last year is mostly due to lower catches in Fjaran and Bankinn southwest of Iceland, but changes in other areas are smaller. Most cod caught in the survey are 7-9 years old, and this year 8-year-old fish was the most common (the 2015 year class).

Condition of cod (estimated as gutted weight and liver weight by length) is around or below the mean of the period 1996-2023. Condition varies between areas, age, and length. There have been significant changes in average weight by age of cod during the study period; it increased from 2010 off the west coast and in the north but has decreased again in recent years. The average weight of cod in the Southeast area was high in the first years of the survey, then decreased but has increased again. The proportion of sexual mature cod by age does not change much in the most common age groups between sampling years.

The biomass index of saithe in the gillnet survey has been high for most years since 2016 and is similar this year, apart from the peak in 2019. There are relatively small changes in saithe biomass index between years, but there is small increase in Faxaflói, Fjaran and in the Southeast. Most saithe caught in the survey are 7–11-year-old.

Biomass index of haddock has been high for the last seven years. The indices of ling, tusk, and Atlantic wolffish are higher than in previous years. Plaice and long rough dab indices are at their historical high. Lumpfish indices continue to show a decreasing trend from the highest ever value in 2021.

This report presents biomass indices for the main fish species caught in the gillnet survey, as well as the distribution of sharks, crabs, seabirds, and marine mammals. Furthermore, the report describes cod tagging experiments that have been conducted in the gillnet survey from 2020 and presents the results.