STEINBÍTUR Anarhichas lupus
Birting ráðgjafar: 6. júní 2025. Útgefið af Hafrannsóknastofnun.
Ráðgjöf
Hafrannsóknastofnun og Alþjóðahafrannsóknaráðið leggja til, í samræmi við aflareglu íslenskra stjórnvalda, að afli fiskveiðiárið 2025/2026 verði ekki meiri en 9 412 tonn. Auk þess leggur stofnunin til áframhaldandi friðun á hrygningarslóð steinbíts á Látragrunni yfir hrygningar- og klaktíma.
Stofnþróun
Veiðihlutfall stofnsins er við aflareglu stjórnvalda (FMGT) og gátmörk (Fpa) en undir varúðarmörkum (Flim). Stærð hrygningarstofns er yfir aðgerðarmörkum (MGT Btrigger), gátmörkum (Bpa) og varúðarmörkum (Blim).
Steinbítur. Afli eftir veiðarfærum, nýliðun (4 ára), veiðidánartala 10–15 ára og stærð hrygningarstofns. Skyggð svæði og öryggisbil sýna 95 % öryggismörk.
Stofnmat og Gátmörk
Forsendur ráðgjafar | Aflaregla |
Aflaregla | Ráðgjöf byggir á fiskveiðidánartölu FMGT = 0.20 fyrir 10–15 ára og er margfaldað með SSBy/MGT Btrigger þegar SSBy< MGT Btrigger |
Stofnmat | Tölfræðilegt aldurs-aflalíkan (SAM) |
Inntaksgögn | Aldursgreindur afli og aldursgreindar fjöldavísitölur úr stofnmælingum (IS-SMB, IS-SMH) |
Nálgun | Viðmiðunarmörk | Gildi | Grundvöllur |
|---|---|---|---|
Aflaregla | MGT Btrigger | 21 000 | Aflaregla |
FMGT | 0.2 | Aflaregla | |
Hámarksafrakstur | MSY Btrigger | 21 000 | Bpa |
FMSY | 0.2 | Takmarkað af Fpa, hæsta F þar sem líkur á að SSB fari niður fyrir Blim eru <5 %. | |
Varúðarnálgun | Blim | 18 500 | Bpa x e1.645 * σB þar sem σB=0.07 |
Bpa | 21 000 | Bloss (Hrygningarstofn árið 2002) | |
Fpa | 0.2 | Fp05, hámarks F þar sem líkur á því að SSB fari niður fyrir Blim eru <5 % |
Horfur
Atvinnuvegaráðuneytið hefur sett aflareglu fyrir löngu, sem síðast var uppfærð árið 2025. Samkvæmt aflareglunni er veiðidánaratala komandi fiskveiðiárs (FY/Y+1), sem hefst 1. september úttektarárið Y og líkur 31. ágúst ráðgjafarárið Y+1, ákvarðuð á eftirfarandi hátt:
\[ \text{F}_{Y⁄Y+1}=\text{min}\left(\frac{\text{SSB}_Y}{\text{MGT B}_{trigger}} ,1\right) \text{F}_{mgt} \]
Afli seinustu fjóra mánuði ársins Y (september til desember) er veiðidánartala ársins Y sett sem:
\[ \text{F}_Y=\frac{2}{3}\text{F}_{SQ} + \frac{1}{3}\text{F}_{mgt} \]
Fyrir árið Y+1 er F(Y⁄Y+1) is notað. Að lokum er aflamarkið (TACY⁄Y+1) reiknað á eftirfarandi hátt:
\[ \text{TAC}_{Y⁄Y+1}=\frac{1}{3}C[\text{F}_Y]+ \frac{2}{3} C[\text{F}_{Y/Y+1}] \]
þar sem aflinn (C[.]) er reiknaður samkvæmt aflajöfnu Baranovs byggt á tilsvarandi gildum á lífmassa, náttúrulegri dánartölu og veiðidánartölu hvert ár.
Steinbítur. Forsendur fyrir stofnmatsárið og í framreikningum.
Breyta | Gildi | Athugasemdir |
|---|---|---|
Afli (2025) | 8 556 | Byggt á F10–15ára (2025); í tonnum. |
Hrygningarstofn (2026) | 37 052 | Skammtímaspá; í tonnum |
Nýliðun 4 ára (2026) | 14 811 | Meðaltal seinustu 10 ára stofnmatsins; í þúsundum. |
Nýliðun 4 ára (2027) | 14 811 | Meðaltal seinustu 10 ára stofnmatsins; í þúsundum. |
F10-15ára (2025) | 0.2 | Gerir ráð fyrir óbreyttu F (meðaltal síðustu þriggja ára) fyrir 1. janúar–31. ágúst 2025 og FMGT fyrir 1. september–31. desember 2025; í tonnum |
Steinbítur. Áætluð þróun á stærð hrygningarstofns miðað við veiðar samkvæmt aflareglu. Allar þyngdir eru í tonnum.
Grunnur | Afli (2025/2026) | Veiðidánartala (2025/2026) | Hrygningarstofn (2027) | % Breyting á hrygningarstofni1) | % Breyting á ráðgjöf2) |
|---|---|---|---|---|---|
Aflaregla | 9 412 | 0.2 | 38 524 | 4 | 0 |
1) Hrygningarstofn árið 2027 miðað við hrygningarstofn 2026 | |||||
2) Ráðlagt aflamark fyrir 2025/2026 miðað við ráðlagt aflamark 2024/2025 (9378 t) | |||||
Gæði stofnmats
Niðurstöður stofnmatsins í ár eru í samræmi við fyrri ár.
Steinbítur. Núverandi stofnmat (rauð lína) borið saman við stofnmat áranna 2022–2024
Aðrar upplýsingar
Hafrannsóknastofnun leggur til áframhaldandi friðun á hrygningarslóð steinbíts á Látragrunni yfir hrygningar- og klaktíma.
Ráðgjöf, aflamark afli
Steinbítur. Tillögur um hámarksafla, ákvörðun stjórnvalda um aflamark og afli (tonn).
Fiskveiðiár | Tillaga | Aflamark | Afli alls |
|---|---|---|---|
1998/1999 | 13 000 | 13 000 | 13 139 |
1999/2000 | 13 000 | 13 000 | 14 913 |
2000/2001 | 13 000 | 13 000 | 18 083 |
2001/2002 | 13 000 | 16 100 | 13 681 |
2002/2003 | 15 000 | 15 000 | 16 943 |
2003/2004 | 15 000 | 15 000 | 13 255 |
2004/2005 | 13 000 | 16 000 | 14 201 |
2005/2006 | 13 000 | 13 000 | 16 461 |
2006/2007 | 12 000 | 13 000 | 15 817 |
2007/2008 | 11 000 | 12 500 | 15 098 |
2008/2009 | 12 000 | 13 000 | 15 429 |
2009/2010 | 10 000 | 12 000 | 13 091 |
2010/2011 | 8 500 | 12 000 | 12 078 |
2011/2012 | 7 500 | 10 500 | 10 582 |
2012/2013 | 7 500 | 8 500 | 8 940 |
2013/2014 | 7 500 | 7 500 | 7 530 |
2014/2015 | 7 500 | 7 500 | 7 862 |
2015/2016 | 8 200 | 8 200 | 8 982 |
2016/2017 | 8 811 | 8 811 | 7 542 |
2017/2018 | 8 540 | 8 540 | 9 553 |
2018/2019 | 9 020 | 9 020 | 9 355 |
2019/2020 | 8 344 | 8 344 | 7 166 |
2020/2021 | 8 761 | 8 761 | 8 974 |
2021/2022 | 8 933 | 8 933 | 8 562 |
2022/2023 | 8 1071) | 8 107 | 8 782 |
2023/2024 | 8 3441) | 8 344 | 9 286 |
2024/2025 | 9 3781) | 9 378 | |
2025/2026 | 9 4121) | ||
1) FMGT = 0.2 | |||
Heimildir og ítarefni
ICES. 2022a. Iceland request for evaluation of a harvest control rule for Atlantic wolffish in Icelandic waters. In Report of the ICES Advisory Committee, 2022. ICES Advice 2022, sr.2022.6a. https://doi.org/10.17895/ices.advice.19625679
ICES. 2022b. Workshop on the evaluation of assessments and management plans for ling, tusk, plaice and Atlantic wolffish in Icelandic waters (WKICEMP). ICES Scientific Reports. 4:37. https://doi.org/10.17895/ices.pub.19663971
Stofnmatsskýrslur Hafrannsóknastofnunar 2025. Steinbítur. Hafrannsóknastofnun 6. júní 2025.