ÝSA Melanogrammus aeglefinus
Birting ráðgjafar: 6. júní 2025. Útgefið af Hafrannsóknastofnun.
Ráðgjöf
Hafrannsóknastofnun og Alþjóðahafrannsóknaráðið leggja til, í samræmi við aflareglu íslenskra stjórnvalda, að afli fiskveiðiárið 2025/2026 verði ekki meiri en 78 918 tonn.
Stofnþróun
Veiðiálag er yfir kjörsókn (HRMSY) og gátmörkum (HRpa) en undir varúðarmörkum (HRlim). Stærð hrygningarstofns er yfir aðgerðarmörkum (MSY Btrigger), gátmörkum (Bpa) og varúðarmörkum (Blim).
Ýsa. Afli eftir veiðarfærum, nýliðun, veiðihlutfall og veiðidánartala, stærð viðmiðunarstofns (B45+ cm) og hrygningarstofns. Skyggð svæði og öryggisbil sýna 95 % öryggismörk.
Stofnmat og Gátmörk
Forsendur ráðgjafar | Aflaregla |
Aflaregla | Aflamark sett sem 35 % af viðmiðunarstofni (lífmassi 45 cm og stærri ýsu) á stofnmatsári |
Stofnmat | Tölfræðilegt aldurs-aflalíkan |
Inntaksgögn | Aldursgreindur afli og aldursgreindar fjöldavísitölur úr stofnmælingum (SMB, SMH) |
Nálgun | Viðmiðunarmörk | Gildi | Grundvöllur |
|---|---|---|---|
Aflaregla | MGT Btrigger | 64 400 | Aflaregla |
HRMGT | 0.35 | Aflaregla | |
Hámarksafrakstur | MSY Btrigger | 64 400 | Bpa |
HRMSY | 0.35 | HRpa | |
Varúðarnálgun | Blim | 46 000 | Bloss |
Bpa | 64 400 | Blim x e1.645 * 0.2 | |
HRpa | 0.35 | Veiðihlutfall sem leiðir til P(SSB > Blim) = 95 % með Btrigger |
Horfur
Atvinnuvegaráðuneytið hefur sett aflareglu fyrir ýsu. Samkvæmt henni er aflamark ákvarðað á eftirfarandi hátt:
\[ \mathrm{TAC}_{y/y+1} = 0.35B_{45cm+, y+1} \; \mathrm{if}\; \mathrm{SSB}_{y+1} \geq \mathrm{MGT \; B_{trigger}} \]
\[ \mathrm{TAC}_{y/y+1} = \frac{\mathrm{SSB}_{y+1}}{\mathrm{MGT \; B_{trigger}}} 0.35B_{45cm+, y+1} \; \mathrm{if}\; \mathrm{SSB}_{y+1} < \mathrm{MGT \; B_{trigger}} \]
þar sem MGT Btrigger = 64 400 tonn af hrygningarstofni, y er stofnmatsárið, TACy/y+1 er aflamark fyrir fiskveiðárið sem byrjar 1. september á stofnmatsárinu og B45cm+,y er stærð viðmiðunarstofns (lífmassi 45 cm og stærri ýsu) í upphafi stofnmatsárs.
Ýsa. Forsendur fyrir stofnmatsárið og í framreikningum.
Breyta | Gildi | Athugasemdir |
|---|---|---|
Veiðihlutfall (2025) | 0.33 | Veiðihlutfall á almanaksári, byggt á áætluðum afla árið 2025. |
Hrygningarstofn (2026) | 215 616 | Mat úr líkani; í tonnum |
Nýliðun 1 árs (2026) | 99 901 | Faldmeðaltal nýliðunar byggt á allri tímaröðinni; í þúsundum |
Nýliðun 1 árs (2027) | 99 901 | Faldmeðaltal nýliðunar byggt á allri tímaröðinni; í þúsundum |
Viðmiðunarstofn (2025) | 225 480 | Lífmassi ýsu 45 cm og stærri (B45+). Mat úr líkani; í tonnum |
Afli (2025) | 74 298 | Gerir ráð fyrir fullri nýtingu aflaheimilda fram til 31. ágúst 2025 og aflareglu frá 1. september til 31. desember 2025; í tonnum |
Ýsa. Áætluð þróun stofnstærðar hrygningarstofns (tonn) miðað við veiðar samkvæmt aflareglu.
Grunnur | Afli (2026) | Veiðihlutfall (2026) | Hrygningarstofn (2027) | % Breyting á hrygningarstofni1) | % Breyting á aflamark2) | % Breyting á ráðgjöf3) |
|---|---|---|---|---|---|---|
Aflaregla | 78 918 | 0.35 | 193 645 | -10.2 | 3 | 3 |
1) Hrygningarstofn árið 2027 miðað við hrygningarstofn 2026 | ||||||
2) Ráðlagt aflamark fyrir 2025/2026 miðað við ráðlagt aflamark 2024/2025 (76774 t) | ||||||
3) Ráðlagt aflamark fyrir 2025/2026 miðað við ráðlagt aflamark 2024/2025 (76774 t) | ||||||
Gæði stofnmats
Stofnmatsaðferðin var endurskoðuð 2025. Á rýnifundinum var aldri nýliða breytt í 1 árs en var áður 2 ára.
Ýsa. Núverandi stofnmat (rauð lína) borið saman við stofnmat áranna 2021–2024. Aldri nýliða var breytt árið 2025.
Aðrar upplýsingar
Ýsuafli seinustu ára hefur verið yfir ráðlögðum heildarafla sem hefur valdið því að veiðihlutfallið hefur haldist yfir HRpa.
Ráðgjöf, aflamark og afli
Ýsa. Tillögur um hámarksafla, ákvörðun stjórnvalda um aflamark og afli (tonn).
Fiskveiðiár | Tillaga | Aflamark | Afli Íslendinga | Afli annarra þjóða1) | Afli alls1) |
|---|---|---|---|---|---|
1984 | 55 000 | 60 000 | 47 167 | 1 069 | 48 236 |
1985 | 45 000 | 60 000 | 49 573 | 1 380 | 50 953 |
1986 | 50 000 | 60 000 | 47 335 | 1 546 | 48 881 |
1987 | 50 000 | 60 000 | 39 751 | 1 282 | 41 033 |
1988 | 60 000 | 65 000 | 52 999 | 1 149 | 54 148 |
1989 | 60 000 | 65 000 | 61 715 | 1 089 | 62 804 |
1990 | 60 000 | 65 000 | 65 897 | 1 198 | 67 095 |
1991 | 38 000 | 48 000 | 39 142 | 1 218 | 40 360 |
1991/1992 | 50 000 | 50 000 | 47 285 | 1 118 | 47 285 |
1992/1993 | 60 000 | 65 000 | 60 302 | 1 833 | 60 385 |
1993/1994 | 65 000 | 65 000 | 56 171 | 2 912 | 58 443 |
1994/1995 | 65 000 | 65 000 | 60 522 | 1 028 | 60 828 |
1995/1996 | 55 000 | 60 000 | 53 868 | 747 | 53 972 |
1996/1997 | 40 000 | 45 000 | 49 729 | 340 | 49 764 |
1997/1998 | 40 000 | 45 000 | 37 808 | 513 | 37 810 |
1998/1999 | 35 000 | 35 000 | 45 115 | 903 | 45 146 |
1999/2000 | 35 000 | 35 000 | 41 150 | 10 | 41 150 |
2000/2001 | 31 000 | 30 000 | 39 116 | 746 | 39 143 |
2001/2002 | 30 000 | 41 000 | 41 059 | 855 | 41 070 |
2002/2003 | 55 000 | 55 000 | 55 251 | 1 020 | 55 269 |
2003/2004 | 75 000 | 75 000 | 77 916 | 1 126 | 77 917 |
2004/2005 | 97 000 | 90 000 | 96 617 | 1 562 | 96 617 |
2005/2006 | 110 000 | 105 000 | 99 918 | 1 592 | 99 926 |
2006/2007 | 112 000 | 105 000 | 99 763 | 1 699 | 99 763 |
2007/2008 | 120 000 | 100 000 | 109 810 | 1 208 | 109 810 |
2008/2009 | 83 000 | 93 000 | 88 618 | 829 | 88 618 |
2009/2010 | 57 000 | 63 000 | 67 579 | 368 | 67 579 |
2010/2011 | 51 000 | 50 000 | 50 042 | 217 | 50 042 |
2011/2012 | 42 000 | 45 000 | 49 179 | 338 | 49 179 |
2012/2013 | 32 000 | 36 000 | 40 481 | 667 | 40 512 |
2013/2014 | 38 000 | 38 000 | 38 948 | 794 | 39 629 |
2014/2015 | 30 4002) | 30 400 | 35 403 | 1 167 | 36 570 |
2015/2016 | 36 4002) | 36 400 | 38 646 | 1 471 | 40 117 |
2016/2017 | 34 6002) | 34 600 | 34 754 | 1 586 | 36 340 |
2017/2018 | 41 3902) | 41 390 | 42 500 | 1 200 | 43 700 |
2018/2019 | 57 9822) | 57 982 | 58 632 | 750 | 59 382 |
2019/2020 | 41 8233) | 41 823 | 47 894 | 1 097 | 48 991 |
2020/2021 | 45 3893) | 45 3894) | 59 143 | 1 529 | 60 672 |
2021/2022 | 50 4293) | 41 9295) | 49 759 | 2 227 | 51 986 |
2022/2023 | 62 2193) | 62 219 | 67 737 | 1 573 | 69 310 |
2023/2024 | 76 4153) | 76 415 | 82 742 | 1 877 | 84 619 |
2024/2025 | 76 7743) | 76 774 | |||
2025/2026 | 78 9183) | ||||
1) Afli annarra þjóð fyrir 2014 er aðeins skráður á almanaksári. Fyrir þann tíma tekur heildarafli á fiskveiðiári því ekki tillit til erlends afla nema að litlu leyti. | |||||
2) 40 % aflaregla | |||||
3) 35 % aflaregla | |||||
4) Aflamark aukið um 8 000 t um mitt fiskveiðiár | |||||
5) Aflamark minnkað um 8 000 t vegna aukningar á fyrra fiskveiðiári | |||||
Heimildir og ítarefni
ICES. 2025. Workshop on the benchmark assessment and management plan evaluation for Icelandic haddock and saithe (WKICEGAD). ICES Scientific Reports. THIS NEEDS UPDATING WHEN REPORT IS READY1:10. 107 pp. http://doi.org/10.17895/ices.pub.5091
Stofnmatsskýrslur Hafrannsóknastofnunar 2025. Ýsa. Hafrannsóknastofnun, 6. júní 2025.